Wprowadzenie
Bezpieczeństwo na morzu jest priorytetem dla każdego statku, niezależnie od jego wielkości czy przeznaczenia. Systemy komunikacyjne, takie jak radiostacje MF/HF oraz radiotelex, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu nieprzerwanej łączności na wodach całego świata. Choć nowoczesne systemy satelitarne zaczynają dominować, tradycyjne technologie wciąż pozostają nieodzownym elementem wyposażenia, zwłaszcza na statkach handlowych i w obszarach, gdzie infrastruktura satelitarna może być ograniczona. W tym artykule omawiamy zarówno funkcjonowanie tych systemów, jak i ich testowanie oraz miejsce w nowoczesnej żegludze.
Radiostacje MF/HF – jak działają i dlaczego są istotne?
Radiostacje MF/HF działają w oparciu o fale radiowe o średnich (MF: 1,6–4 MHz) i wysokich częstotliwościach (HF: 4–27,5 MHz). Kluczową cechą tych systemów jest ich zdolność do zapewniania łączności w różnych strefach morskich:
- Komunikacja w zasięgu średnich częstotliwości (MF): W Strefie A2, która obejmuje obszar do 150 mil morskich od brzegu, radiostacje MF wykorzystują fale przyziemne. Dzięki temu statki mogą komunikować się bezpośrednio z innymi jednostkami oraz z centrami nadbrzeżnymi. Jest to szczególnie istotne dla statków operujących w rejonach przybrzeżnych, gdzie stacje brzegowe są łatwo dostępne.
- Komunikacja dalekiego zasięgu (HF): W strefach A3 i A4 fale HF odbijające się od warstw jonosfery, pozwalają na komunikację na dystansach wynoszących tysiące kilometrów. Jest to niezastąpione w żegludze oceanicznej, gdzie inne środki komunikacji mogą być niedostępne.
Zmiana w standardach mocy nadajników:
Jeszcze niedawno standardem były radiostacje o mocy 500W lub większej. Urządzenia te zapewniały niezrównany zasięg i możliwość przebicia się przez zakłócenia atmosferyczne. Obecnie jednak coraz więcej statków korzysta z radiostacji o mocy 150W. Choć ich zasięg może być mniejszy, są one bardziej energooszczędne, kompaktowe i łatwiejsze w obsłudze. Jest to odpowiedź na potrzeby współczesnej żeglugi, która wymaga coraz bardziej zaawansowanych, ale jednocześnie efektywnych rozwiązań.
Radiotelex – cyfrowy Przekaz tekstowy w trudnych warunkach
Radiotelex (NBDP – Narrow Band Direct Printing) to system, który umożliwia przesyłanie wiadomości tekstowych na znaczne odległości, nawet w warunkach zakłóceń radiowych. To rozwiązanie jest szczególnie cenione w żegludze, gdzie niezawodność komunikacji ma kluczowe znaczenie. Radiotelex działa w dwóch głównych trybach:
- ARQ (Automatic Repeat Request): System dwukierunkowy, w którym każda wiadomość musi zostać potwierdzona przez odbiorcę. Dzięki temu nadawca ma pewność, że komunikat dotarł w nienaruszonej formie.
- FEC (Forward Error Correction): Tryb jednokierunkowy, w którym każda wiadomość jest nadawana dwukrotnie. Pozwala to na skorygowanie ewentualnych błędów w odbiorze, co jest szczególnie ważne w przypadku transmisji prognoz pogodowych czy ostrzeżeń nawigacyjnych.
Radiotelex jest często używany w połączeniu z radiostacjami MF/HF, które zapewniają infrastrukturę do transmisji. Przykładowo, w przypadku alarmu DSC, radiotelex umożliwia przesłanie szczegółowych instrukcji w formie tekstowej, co uzupełnia komunikację głosową.
Współczesne trendy – systemy satelitarne wyprzedzają tradycyjne technologie
Wraz z rozwojem technologii, systemy MF/HF i radiotelex zaczynają być wypierane przez nowoczesne rozwiązania satelitarne, takie jak LT-3100S. Systemy satelitarne oferują globalny zasięg, prostotę obsługi i możliwość transmisji danych, co czyni je coraz bardziej atrakcyjnymi dla armatorów. O systemie LT-3100S pisaliśmy już na naszym blogu: LT-3100 Nowoczesne i Kompleksowe Rozwiązanie (GMDSS) do Komunikacji Satelitarnej na Morzu ,a wyróżnia się on między innymi:
- Zasięgiem globalnym: Brak ograniczeń związanych z obszarem działania.
- Wszechstronnością: Możliwość przesyłania wiadomości tekstowych, prowadzenia rozmów głosowych oraz transmisji danych.
- Niezawodnością: Bezproblemowe działanie niezależnie od warunków atmosferycznych.
Pomimo zalet systemów satelitarnych, technologie MF/HF i radiotelex pozostają niezastąpione w sytuacjach awaryjnych, gdzie liczy się niezawodność i szybki dostęp do częstotliwości ratunkowych.
Testowanie systemów MF/HF i Radiotelexu
Regularne testowanie sprzętu to nie tylko wymóg regulacyjny, ale także gwarancja bezpieczeństwa. Oto jak poprawnie przeprowadzać testy:
Testowanie Radiotelexu
- Przygotowanie systemu:
- Sprawdź poprawność podłączeń terminala oraz radiostacji.
- Wprowadź kod odpowiedzi (Answerback Code) oraz ID statku.
- Przeprowadzanie testu ARQ:
- Na terminalu wybierz tryb ARQ.
- Wyślij wiadomość testową do innej stacji. Test zakończony sukcesem to odebranie wiadomości „The quick brown fox jumps over the lazy dog”, co potwierdza poprawność transmisji.
- Przeprowadzanie testu FEC:
- Ustaw tryb FEC i wyślij komunikat testowy do wielu odbiorców. Zweryfikuj poprawność odbioru.
- Zapisy w dzienniku radiowym:
- Zapisuj wyniki testów w dzienniku radiowym (wraz z wydrukami), co jest zgodne z wymaganiami SOLAS.
Testowanie radiostacji MF/HF
- Wykonaj wewnętrzny test systemu DSC (Digital Selective Calling).
- Przeprowadź testowe połączenie DSC na częstotliwościach MF (2187,5 kHz) oraz HF z innymi statkami lub stacjami brzegowymi. Jeżeli masz dostęp do Internetu, możesz skorzystać z platformy WebSDR, aby odsłuchać nadaną przez siebie wiadomość w czasie rzeczywistym.
Bezpieczeństwo:
Podczas nadawania występują wysokie napięcia. Zachowaj szczególną ostrożność w okolicy linii antenowej.
Podsumowanie
Radiostacje MF/HF oraz radiotelex wciąż odgrywają kluczową rolę w komunikacji morskiej, zapewniając niezawodność i dostępność w każdej sytuacji. Chociaż technologie satelitarne, takie jak LT-3100S, zdobywają coraz większą popularność, tradycyjne systemy nadal pozostają fundamentem bezpieczeństwa na morzu. Regularne testy sprzętu i znajomość jego działania to podstawa skutecznego korzystania z tych rozwiązań.
Więcej ciekawych artykułów znajdziesz na naszym blogu: Sharp Horizon Blog. Potrzebujesz sprzętu? Odwiedź nasz magazyn części: Sharp Horizon – Magazyn części gdzie znajdziesz nowe i używane radiostacje MF/HF.